در این مقاله قصد داریم به مقوله مهم آلزایمر در سالمندان بپردازیم. در این مبحث، علت بوجود آمدن آلزایمر، راههای تشخیص آن و راهکارهایی برای جلوگیری از آلزایمر در دوران سالمندی را بیان میکنیم. پیشنهاد میکنیم اگر به سلامتی خود و سالمندان اطرافتان اهمیت میدهید، مطالعه این محتوا را از دست ندهید! این مقاله مناسب پرستاران و خانواده سالمندان است. اگر به خدمات پرستار سالمند در منزل با پرستاران مجرب و متخصص نیاز دارید کلیک کنید.
بیماری آلزایمر چیست؟
همانطور که میدانید مغز بعنوان فرمانده، تمام دستورات لازم برای اعمال ارادی و غیر ارادی را به قسمتهای مختلف بدن میدهد. بنابراین هرگونه اختلال در عملکرد مغز باعث اختلال در سایر جنبههای رفتاری فرد میشود. از جمله آسیبها و اختلالات مغز در دوران سالمندی میتوان به آلزایمر اشاره کرد. آلزایمر در سالمندان یکی از بیماریهای شایع در این قشر میباشد که در پی آن اختلالات ذهنی و زوال عقل و فراموشی بوجود میآید از اینرو به آن بیماری فراموشی نیز میگویند. سالمندی که دچار آلزایمر میشود در ابتدا حافظه کوتاه مدت خود را از دست میدهد و ممکن است جای اشیا، نام اشخاص و… را فراموش کند و بتدریج و با پیشرفت بیماری حافظه بلند مدت و تمامی خاطرات و حتی هویت خود را فراموش خواهند کرد و در مرحله پیشرفتهتر انجام کارهای شخصی خود را نیز فراموش میکنند و اراده خود را از دست میدهند.
جهت مشاهده خدمات شرکت پرستاری نیکوکاران سلامت برای کودکان، سالمندان و بیماران شما در منزل با مناسب ترین قیمت طبق تعرفه وزارت بهداشت و پرستاران مجرب و آموزش دیده، کلیک کنید.
علائم آلزایمر در سالمندان
معمولاً اگر شروع یک بیماری را بتوانید بموقع شناسایی کنید میتوانید برای پیشگیری و درمان آن نیز اقدام کنید و موفق شوید. اکثر بیماریها با علائمی چون درد و ضعف جسمانی همراه هستند؛ اما آلزایمر از جمله بیماریهاییست که تشخیص آن کمی پیچیده و زمانبر است. ما در اینجا به برخی از نشانههای آلزایمر در سالمندان اشاره خواهیم کرد. با مشاهده این علائم هر چه زودتر به پزشک مراجعه فرمائید و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید.
-
کاهش قدرت حافظه
اولین و مشهودترین نشانه در بیماری آلزایمر کاهش حافظه و فراموشیهای زیاد است. اگر دچار فراموشیهای پی در پی میشوید و برای یادآوری نیاز به کمک گرفتن از افراد دیگر دارید و یا میبایست به دفتر یادداشت خود مراجعه کنید تا آن موضوع را به یاد بیاورید توصیه میکنیم تا به پزشک متخصص مراجعه فرمائید.
البته ممکن است این فراموشیها در پی سبک زندگی، مشغلههای فردی و استرس ناشی از موضوعی باشد که در زندگی درگیر آن هستید که در این صورت، فراموشی یک امر عادی است و جای نگرانی نیست.
-
از دست دادن قدرت تصمیم گیری
برای افرادی که قبلاً تمامی کارهای شخصیشان را انجام میدادند و همیشه تصمیم گیرنده و یا مشاوره دهنده به دیگران بودهاند و به تازگی این قدرت را از دست دادهاند. مثلاً قدرت تصمیم گیری در موضوعات روزمره را از دست دادهاند و مدام دچار شک و تردید میشوند، یک زنگ خطر جدی در شروع بیماری آلزایمر در سالمندان است.
-
کاهش قدرت تکلم
ممکن است در یک محیط پر استرس باشید و یا در یک جمع معذب شوید در این صورن حتی اگر یک سخنران قهاری هم باشید کاملاً طبیعی است تا نتوانید آنگونه که تمایل دارید صحبت کنید و یا در ادای برخی از کلمات دچار مشکل شوید. اما اگر در ادای کلمات ساده در محیط آرام نیز دچار مشکل میشوید و یا تلفظ برخی از کلمات را فراموش کرده و بجای آن از کلمات نامربوط استفاده میکنید، میتوان گفت این یکی از نشانههای آلزایمر میباشد و بهتر است این مورد را جدی بگیرید.
-
فراموشی اشخاص
یکی از نشانههای آلزایمر در سالمندان اینست که فرد به مرحلهای برسد که با دیدن تصویر چهره فرزندان و نوادگان خود قدرت تشخیص نداشته باشد و آنان را به یاد نیاورد.
-
فراموشی مکان و زمان
برای همه ما پیش آمده که در برخی مواقع تاریخ را فراموش کنیم و یا آدرس مکانی که سالیان پیش به آنجا مراجعه کردید را فراموش کنید! که کاملاً امری طبیعی است. زمانی که از فراموشی زمان و مکان بعنوان یکی از نشانههای آلزایمر صحبت میکنیم منظور ما افرادیست که بطور کامل فراموش میکنند که در چه روز و ماه و فصلی هستند.
یا زمانی که از آنها پرسیده میشود که چرا در آن مکان خاص هستند و قصدشان از رفتن بسمت آن مکان چه بوده است؟ جوابی برای آن نداشته باشند. در واقع این افراد، قدرت تشخیص خود از برهه زمانی و مکانی که در آن قرار دارند را از دست میدهند و برای یادآوری آن نیاز به کمک افراد دیگر دارند.
-
فراموش کردن جای اشیا و لوازم
اگر یک فرد بطور مدام جای وسایل مورد نیازش را فراموش میکند و برای پیدا کردن اشیا نیاز به فکر کردن طولانی دارد و این امر چند بار در روز اتفاق بیفتد احتمالاً دچار فراموشی شده است.
-
اختلال در کارهای روزمزه
یکی از نشانه آلزایمر در سالمندان اینست که فرد مبتلا، در انجام کارهای روزمره خود دچار اختلال میشود و دیگر نمیتواند کارهایی که هر روز انجام میداده مانند: آشپزی، رانندگی و… را بطور کامل و بی نقص انجام دهد.
-
تغییر رفتار و عادات زندگی
برای افرادی که سالیان طولانی آنان را به عادات خاص خودشان میشناختیم و از یکجایی به بعد دیگر ان آن صفات را ندارند. برای مثال شخصی که بسیار اهل مسافرت رفتن بود و دیگر تمایلی به سفر ندارد. یا فردی که بسیار به نظافت شخصی خود اهمیت میداده ولی دیگر حوصله مسواک زدن و حمام کردن را ندارد، در این صورت میتوان گفت ایشان دچار افسردگی شدهاند. افسردگی یکی از نشانههای مشکلات مغزی است که اگر برای درمان آن چارهای اندیشیده نشود ممکن است منجر به آلزایمر شود.
انواع آلزایمر در سالمندان
آلزایمر در سالمندان متشکل از رخدادهای پیچیده در مغز اوست که طی چند دهه اتفاق میافتد و به عوامل مختلفی از جمله محیط زندگی، ژنتیک و سبک زندگی و… بستگی دارد. بطور کلی آلزایمر در سالمندان را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:
آلزایمر خفیف
در این مرحله افراد یکسری مشکلات شناختی از جمله سرگردانی، عدم مدیریت صحیح کارها، تکرار جملات و سوالها را دارند. همچنین در این مرحله افراد زمان بیشتری برای انجام کارهایی که قبلاً انجام میدادند، صرف خواهند کرد.
آلزایمر متوسط
در مرحله آلزایمر متوسط، برخی از نقاط مغز دچار آسیب میشود که در پی آن کنترل تکلم، تصمیمگیری و تفکر و قدرت تشخیص صحیح صداها و بوها دچار اختلال میشود. در این مرحله از آلزایمر فرد ممکن است در شناخت آشنایان خود دچار مشکل شود و نتواند کارهای روتین مانند آشپزی را بدرستی انجام دهد. همچنین در این مرحله از آلزایمر فرد نمیتواند شروع به یادگیری مهارتهای جدید کند و یا با موقعیتهای جدید به خوبی سازگار شود.
آلزایمر شدید
در مرحله آلزایمر پیشرفته پلاکها سراسر مغز را فراگرفته و بافت مغز را تخریب میکنند. این افراد معمولاً نمیتوانند با سایرین ارتباط برقرار کنند و حتی هویت خود را به یاد نمیآورند. در این مرحله از آلزایمر در سالمندان فرد برای انجام کارهای شخصیاش کاملاً به دیگران وابسته است و ممکن است تمام وقت خود را در رختخواب بگذراند.
پرستاری از سالمندان مبتلا به آلزایمر
اگر در اطراف خود سالمندی دارید، ابتدا موارد گفته شده در این مقاله را بکار ببرید تا از بروز بیماری و یا شیوع آن در سالمند عزیزتان جلوگیری کنید و اگر سالمند عزیز شما مبتلا به بیماری آلزایمر شد نیاز به مراقبتهای ویژه و توجه صد در صد شما دارد. در صورت نیاز به پرستار سالمند در منزل آموزش دیده در این زمینه میتوانید از طریق مجموعه نیکوکاران سلامت اقدام فرمائید و از خدمات این مجموعه بهرهمند شوید.
عوامل ایجاد آلزایمر در سالمندان چیست؟
-
بالا رفتن سن
با بالا رفتن سن و نزدیک شدن به دوران کهن سالی قوای جسمانی افراد تحلیل مییابد. این عامل میتواند بر روی قوای عقلانی نیز تاثیرگذار باشد و به همین دلیل است که بیماری آلزایمر بیشتر در بین افراد بالای 65 سال شایع است.
-
اضطراب و نگرانی
بدن انسان در هنگام استرس مادهای بنام بتا آمیلوئید ایجاد میکند که ترشح زیاد این ماده منجر به بروز بیماری آلزایمر میشود. در واقع یکی از ارکان اصلی تشکیل دهنده آلزایمر همین ماده میباشد. پس برای جلوگیری از بروز آلزایمر در سالمندان، آنان را از اضطراب و استرس دور نگه دارید. برای آشنایی بیشتر با این مقوله مهم مبحث اضطراب در سالمندان را مطالعه فرمائید.
-
برنامه غذایی نامناسب
زیادهروی در مصرف برخی از مواد غذایی همچون نمک، چربی، قند موجب بروز بسیاری از بیماریها از جمله آلزایمر میشود. با اصلاح برنامه غذایی خود میتوانید از بروز این بیماری جلوگیری کنید. مصرف انواع ویتامینها مانند ویتامین B و امگا3 و آنتی اکسیدانها به میزان زیادی از بروز بیماری آلزایمر جلوگیری میکند.
-
مصرف دخانیات و مشروبات الکلی
با توجه به تحقیقات بعمل آمده ثابت شده است که مصرف مواد دودزا و الکی موجب از بین فتن سلولهای مغز و آسیب در عملکرد آن و در نهایت از بین رفتن عقل میشود. یکی از راههای جلوگیری از آلزایمر حذف دخانیات و مشروبات الکلی از برنامه زندگی میباشد.
-
ژنتیک
از جمله بیماریهای ژنتیکی میتوان به آلزایمر اشاره کرد هر چند که در این بیماری عوامل مختلف همچون جغرافیا و عادات زندگی نیز دخیل هستند؛ اما دانشمندان به این نتیجه رسدهاند که والدین و فرزندان در سنی یکسان به این بیماری مبتلا میشوند.
-
بیماری های قلبی
بیماریهای قلبی و عروقی از جمله بیماریهایی است که رابطه مستقیمی با آلزایمر دارد و این بیماری طی 10 سال میتواند منجر به انسداد عروق مغزی و در نتیجه بروز آلزایمر شود.
-
کم تحرکی
از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در بروز آلزایمر نداشتن فعالیت بدنی میباشد. با توجه به بالا رفتن سن نباید فعالیتهای بدنی را قطع کرد و اگر کسی ضعف جسمانی دارد میباید بطور سبک ورزش کند. مثلاً پیادهروی را در برنامه خود بگنجاند.
-
ضربه به سر
ضربه ناگهانی به سر میتواند منجر به از دست دادن حافظه و ایجاد فراموشی در فرد شود.
راهکارهای پیشگیری از آلزایمر در سالمندان
برای پیشگیری از بروز آلزایمر به نکاتی که در بالا ذکر شد، اهمیت بدهید.در ادامه برخی از راهکارهای جلوگیری از بروز این بیماری را ذکر خواهیم کرد:
- داشتن یک برنامه غذایی سالم و پرهیز از زیادهروی (رژیم غذایی مناسب برای سالمندان)
- پرهیز از دخانیات و مواد الکلی
- تحرک بدنی داشته باشید و ورزش کنید.
- برنامه شادی برای خود تدارک ببینید و از هرگونه استرس و نشویش دور بمانید.
- مدام در حال آموزش و آموختن باشید و سعی کنید زبانهای دیگر را نیز فرا بگیرید.
داروی الزایمر برای سالمندان
داروهای درمان بیماری آلزایمر به دستههای مختلفی دستهبندی میشوند که هرکدام تاثیر خاص خود را بر روند درمان میگذارد. این داروها عبارتند از:
-
مهارکننده های کولین استراز
- داروی کولین استراز و بهطور کلی مقدار و سطح استیل کولین که نوعی میانجی عصبی است که در انتقال پیام به نورونها در سیستم عصبی نقش دارد را باعث کاهش شدت بیماری در این بیماران میشود.
-
ممانتین
- ممانتین بر روی شبکه عصبی تاثیر میگذارد مادهای که گلوتامات نام دارد را تنظیم میکند. این گلوتامات به عنوان یک پیامرسان در سیستم عصبی نقش مهمی در حافظه و یادگیری افراد دارد.
- مهار کنندههای کولین استراز شامل سه نوع دارو میشوند که با نامهای دونپزیل، ریواستیگمین و گالانتامین روانه بازار میشوند. دونپزیل در کاهش نشانهای آلزایمر نقش دارد زیرا قادر است مانع از تجزیه و شکسته شدن استیل کولین شود.
- ریواستیگمین: که نوعی دونپزیل است عملکرد آن طوری است که با ایجاد ترکیبات و ساختار خاص باعث حفاظت از استیل کولین میشود.
گالانتامین که نقش بهتری نسبت به دو نوع داروی دیگر دارد با افزایش سطح استیل کولین میتواند اکثریت نشانه های آلزایمر را کاهش دهد.
شما میتوانید برای مشاهده سایر خدمات شرکت پرستاری نیکوکاران سلامت، مانند مراقب سالمند، همیار سالمند، پرستار کودک و … کلیک کنید.
بیماری آلزایمر در سالمندان
از مشکلاتی که افراد با پدر و مادر سالمند خود درگیر هستند، ابتلا به بیماری آلزایمر است. این بیماری با اختلال در حافظه باعث میشود فرد خیلی از موضوعات را فراموش کند یا حتی اعضای خانواده خود را نشناسد. نگهداری از این افراد کار سخت و طاقتفرسایی است و انرژي زیادی را میطلبد و باید به طور همیشگی به مراقبت از آنها پرداخت. این بیماری اختلال ذهنی معمولا برگشتناپذیر و پیشرونده است که درمان خاصی ندارد و باعث کندی حافظه میشود و در نهایت توانایی سادهترین کارها را از فرد بیمار میگیرد. در اغلب افراد این بیماری از اواسط 60 سالگی بروز کرده و به تدریج پیشرفت میکند.
نشانههای این بیماری شامل موارد زیر است:
- اختلال در صحبت کردن
- تغییر شخصیت فرد
- تغییر رفتار و حالات فرد
- ناآشنا بودن زمان و مکان برای فرد مبتلا
- فراموش کردن جای وسایل
- از دست دادن انگیزه
- ناامید شدن
درمان فراموشی در سالمندان
برای کنترل بیماری فراموشی در سالمندان میتوان از برخی راهکارها استفاده کرد که عبارتند از:
-
ایجاد یک محیط آرامش بخش
- با قرار گررفتن در یک محیط آرام باعث میشود فرد مبتلا تا حدود یآرامش از دسترفته خود را به دست آورد. بنابراین با کاهش صداهای غیرقابل شناسایی، ایجاد یک محیط آرام، استفاده از گل و گیاه یا کاعذ دیواریهای طرح دار با رنگبندی مناسب میتواند باعث افزایش آرامش فرد شود.
-
کنترل اضطراب و استرس از بیمار
- شناخت عوامل مختلفی که باعث تشدید بیماری میشود کمک میکند تا یک محیط آرامتری را ساخت. برای کنترل استرس میتوان پیشنهاد پیادهروی را داد زیرا باعث کاهش سرگردانی، پرخاشگری و اختلالات خواب میشود و کمک میکند تا فرد بیمار راحتتر با بیماری خود کنار بیاید.
-
استفاده از موسیقیهای آرامش بخش
- پخش موسیقیهای آرامشبخش از راههایی به شمار میرود که میتواند در مدیریت رفتار این بیماران موثر باشد. موسیقیدرمانی در کسب آرامش بیشتر و به عنوان غذای روح مورد تایید پزشکان متخصص این بیماری است.
علت فراموشی ناگهانی در سالمندان
برخی افراد ممکن است در هر سنی با فراموشی موقت مواجه شوند. اغلب فراموشهای کوتاهمدت معمولا طبیعی است اما در افرادی که این اتفاق به صورت مداوم بروز میدهد می تواند نگرانکننده باشد. در اکثر اوقات فراموشی به معنی از یاد بردن تمام خاطرات نیست بلکه شامل فراموش کردن برخی از وقایع و اطلاعاتی است که فرد در بهخاطر سپردن آنها به سختی می تواند ارتباط برقرار کند.
برخی از علتهای این بیماری میتواند ناشی از موارد زیر است:
- سکته
- التهابات مغزی یا آنسفالیت
- عدم میزان کافی اکسیژن در مغز
- سوء مصرف الکل که در طولانی مدت باعث کمبود شدید تیامین یا ویتامین B1 میشود
- تومورهای مغزی
- تشنج
- استرس و اضطراب
- افسردگی