در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که امید به زندگی افزایش یافته و افراد دوست دارند عمر بیشتری داشته باشند. تحقیقات انجام شده بر روی افراد بالای 65 سال، نشان می‌دهد داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند باعث افزایش طول عمر آن‌ها شود. همچنین سبک زندگی سالم در سلامت سالمندان نیز نقش موثری داشته و از مبتلا شدن به بیماری‌های مزمن و خطرناک جلوگیری می‌کند. به همین خاطر قصد داریم در ادامه این نوشته به موضوع زندگی سالم در سالمندی بپردازیم تا این افراد با رعایت این موارد بدنی سالم و سرحال داشته باشند.
سبک زندگی سالم در دوران سالمندی چیست؟
سبک زندگی سالم ابعاد مختلفی داشته و شامل بعدهای اجتماعی، معنوی، تغذیه، روانی و… می‌شود. پس می‌توان نتیجه گرفت زندگی سالم چیزی فراتر از خوردن و خوابیدن است. در این سبک هدف اصلی این است که علاوه بر داشتن بدنی سالم، احساس خوبی هم داشته باشیم. اما با این حال اولین قدم برای زندگی سالم در سالمندی داشتن بدنی سالم و سرحال است. چرا که اگر بدن دچار مریضی‌های مختلفی شود، حال انجام هیچ کار دیگری را نخواهد داشت.
برخی از سالمندان در زمان جوانی و میان‌سالی دارای سبک زندگی مناسبی بودند که در سالمندی نیز به آن پایبند هستند. اما کسانی هم که سبک زندگی خوبی نداشتند، می‌توانند با یادگیری و ایجاد تغییرات کوچک در زندگی به این هدف دست پیدا کنند. در ادامه مواردی را می‌آوریم که سالمندان با رعایت آن‌ها می‌توانند بدنی سالم و سرحال داشته باشند؛ بدنی که کمتر بیمار می‌شود.
- حدالامکان از خوردن قند و شکر پرهیز کنید و یا مصرف آن‌را کاهش دهید.
- انواع غذاها را بخورید. چرا که همه مواد مورد نیاز بدن در یک ماده غذایی نبوده و برای تامین این مواد باید غذاهای مختلفی را مصرف کنید. البته این غذاها نباید خیلی چرب یا شور باشند.
- سعی کنید سبزیجات و میوه‌جات را زیاد مصرف کنید.
- رژیم غذایی خود را بر پایه مواد غذایی سرشار از کربوهیدرات تنظیم نمایید.
- ورزش را در اولویت قرار داده و هر روز به آن پایبند باشید.
- مصرف مایعات را افزایش دهید.
- همیشه در حرکت بوده و هر روز کار مفیدی انجام دهید. برخی از سالمندان فکر می‌کنند دوران پیری یعنی سکون و توقف. در حالی که این تفکر کاملاً اشتباه است. حرکت نکردن باعث ایجاد بیماری‌های زیادی در بدن می‌شود و می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد؛ فرقی هم نمی‌کند جوان باشد یا سالمند.
- روزانه 30 دقیقه پیاده‌روی کردن می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری کرده و فشار و قند خون را تنظیم کند.
- اگر اهل سیگار کشیدن هستید، بهتر است همین الان با آن خداحافظی کنید. چرا که سیگار باعث ایجاد طیف وسیعی از بیماری‌ها مثل سرطان ریه، برونشیت، پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی می‌شود.
چرا سبک زندگی سالم در سالمندی مهم است؟
با افزایش سن، سیستم بدن تحت تاثیر قرار گرفته و تغییرات زیادی از لحاظ متابولیک، فیزیولوژیک و روانی به وجود می‌آید. همچنین ترکیبات بدن نیز با افزایش سن تغییر کرده و بر نیازهای تغذیه‌ای آن‌ها تاثیر می‌گذارد. از جمله تغییراتی که در سالمندی اتفاق می‌افتد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- کاهش اشتها به دلیل وجود مشکلات در دندان و لثه، مشکلات در نگهداری قاشق و چنگال، کاهش آنزیم‌های هاضمه و کاهش حس چشایی و بویایی.
- ضعیف شدن چشم‌ها و قدرت شنوایی
- پوکی و نرمی استخوان
- کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن
- ناتوانی در تهیه غذا
این موارد تنها بخشی از مشکلاتی است که سالمندان با آن مواجه می‌شوند که در دوران جوانی و میان‌سالی هیچکدام از آن‌ها وجود نداشت. در این شرایط تنها چیزی که می‌تواند زندگی این افراد را بهتر کند، داشتن سبک زندگی مناسب است؛ بنابراین برای داشتن زندگی سالم در سالمندی بهتر است مصرف غذاهای سالم و ورزش را شروع کرده و از بی تحرکی و مصرف غذاهای ناسالم مثل فست‌فودها خودداری نمایید.
چگونه دوران سالمندی موفقی داشته باشیم؟
متغیرهای متعددی در شکل گیری زندگی سالم در سالمندی نقش دارند که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا خواهیم شد.
- زندگی سالم در سالمندی با داشتن فعالیت بدنی مناسب
ورزش یکی از فعالیت‌های بدنی مناسب در دوران سالمندی محسوب می‌شود. در واقع این فعالیت‌ها را می‌توان به چهار دسته قدرت، انعطاف پذیری، استقامت و تعادل تقسیم کرد که هر کدام از آن‌ها نقش مهمی در زندگی سالم دارند. فعالیت‌های هوازی باعث افزایش ضربان قلب شده و در نتیجه سیستم گردش خون و ریه‌ها کار خود را به خوبی انجام می‌دهند. همچنین انجام فعالیت‌های قدرتی باعث تقویت بدن سالمندان می‌شود. یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای داشتن زندگی سالم در سالمندی پیاده روی است که به لوازم و هزینه خاصی نیاز ندرد.
- تامین نیازهای تغذیه‌ای
بدن افراد سالمند بیش از دیگران به ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله آهن نیاز دارد. به همین خاطر این افراد برای داشتن زندگی بهتر باید وعده‌های غذایی مقوی بخورند. در این دوران بهتر است از روغن‌های گیاهی مثل روغن زیتون یا سویا استفاده نمایید تا برای قلب شما ضرری نداشته باشند. همچنین مصرف ویتامین D می‌تواند تاثیرات مثبتی بر روی توانایی‌های قلبی و ساختار سلول‌های آن بگذارد.
- آراستگی
نکته بعدی در زندگی سالم در سالمندی داشتن ظاهری خوب است. ظاهر خوب و آراستگی در هر سنی باعث ایجاد حس خوب و اعتماد به نفس در فرد شده و در نتیجه روحیه قوی خواهد داشت. وقتی یک نفر از لحاظ روحی و روانی سالم باشد، کمتر دچار مشکلات جسمی شده و در صورت مواجه شدن خیلی زود درمان می‌شود.
- ملاقات با خانواده و دوستان
ملاقات با خانواده و دوستان را همواره در اولویت قرار داده و سعی کنید مثل گذشته روابط خوبی با آن‌ها داشته باشید. حتی اگر فاصله شما با بعضی از اعضای خانواده زیاد است، می‌توانید با یادگیری نحوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.
- ادامه دادن به روند یادگیری
بهتر است به جای وابستگی به چیزهای آشنا و راحت، به فکر کسب تجارب جدید مثل سفر به مکان‌های غیر عادی، پیدا کردن دوستان جدید، یادگیری یک مهارت یا زبان باشید. اینکارها باعث می‌شود تا رشته‌های جدیدی در مغز ایجاد شده و با افزایش سن، ذهنی سالم و هوشیار داشته باشید. در عصر حاضر تجربه‌های جدید بی‌شماری وجود دارد که با لمس آن‌ها زندگی شاد و پر از هیجان خواهید داشت.
ویژگی های سالمند موفق چیست؟
اگر به سالمندان دور و اطراف خود نگاه کنید، بسیاری از آن‌ها با افزایش سن روحیه خود را از دست داده و با گفتن عباراتی همچون «از من گذشته، من دیگر پیر شده‌ام و…» تمام مسیرها را به روی خود می‌بندند و در نتیجه هر روز با مشکلات جسمی و روحی متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند. اما با این وجود بازهم سالمندانی را مشاهده می‌کنیم که در سنین بسیار بالا، بدنی کاملاً سالم داشته و هنوز در حال یادگیری مهارت‌های جدید و پیاده‌سازی ایده‌های خود هستند.
درست است که در سالمندی بدن دیگر عملکرد دوران جوانی را ندارد ولی بازهم می‌توان با انجام دادن برخی فعالیت‌ها، زندگی سالم در سالمندی را تجربه کرد. در واقع تعریف‌های زیادی برای سالمندی موفق ارائه شده است. در یکی از این تعریف‌ها سه ملاک در نظر گرفته شده که عبارتند از:
- عملکرد بالای ذهنی و فیزیکی (داشتن فعالیت ورزشی)
- ریسک پایین بیماری و ناتوانی‌های مرتبط با بیماری (مصرف غذاهای مناسب و چکاپ دوره‌ای بدن)
- درگیری فعالانه در جریان زندگی (حضور داوطلبانه در کارهای اجتماعی، یادگیری مهارت جدید و…)
نتیجه گیری
زندگی سالم در سالمندی بر حسب شانس نبوده و شما می‌توانید با انجام کارهایی که در بالا گفته شد، آن را به وجود آورید؛ بنابراین داشتن رژیم غذایی مناسب، خواب کافی، پیشگیری از بیماری‌ها، ورزش و عادات تعامل اجتماعی کمک می‌کند تا افراد سالمند زندگی طولانی‌تر و سالمی داشته باشند. با این وجود بسیاری از افراد مسن به دلیل بیماری‌های مختلف و وجود اختلالات جسمی، نیاز به مراقبت همیشگی دارند. در این مواقع می‌توانید از مراقب سالمند استفاده کنید. خدمات پرستار سالمند شامل نگهداری از سالمند مثل مدیریت داروها، شست و شو، نظافت و … را بر عهده دارد. همچنین این فرد باید مهارت و تجربه کافی در نگهداری از افراد مسن را داشته باشد.
یکی از خدماتی که شرکت پرستاری نیکوکاران سلامت ارائه می‌دهد، خدمات پرستاری از سالمندان است که با داشتن کادری مجرب و متخصص آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است؛ بنابراین اگر به دلیل مشغله‌های کاری فرصت نگهداری از افراد سالمند را ندارید، می‌توانید از خدمات همیار سالمند این مجموعه نیز استفاده نمایید. همچنین خدمات نگهداری و پرستار کودک نیز توسط این مجموعه توسط کادری مجرب انجام می‌شود.