اوتیسم نوعی اختلال در رشد است که می‌تواند مشکلات زیادی در برقراری ارتباط و تعامل با دیگران به وجود آورد. این اختلال طیف گسترده‌ای داشته و در گروهی از افراد باعث ایجاد چالش‌های خفیف و در گروهی دیگر باعث ضعف در کاربرد زبان گفتاری و یا رفتارهای تکراری می‌شود. لازم به ذکر این بیماری به صورت مادام‌العمر بوده و هیچ درمانی ندارد. تنها کاری که می‌توان برای کودکان مبتلا به اوتیسم انجام داد این است که آن‌ها را پشتیبانی کنیم تا آینده بهتری داشته باشند. در ادامه این مقاله از شرکت پرستاری نیکوکاران سلامت بیشتر با علائم اوتیسم در کودکان آشنا خواهیم شد.
اوتیسم چیست؟
اوتیسم یا ASD یک اصطلاح برای توصیف مجموعه‌ای از اختلالات عصبی است. این بیماری به نژاد، رنگ پوست و… ربطی نداشته و در تمام افراد جهان وجود دارد که در پسران بیشتر از دختران است. تقریبا می‌توان گفت نسبت ابتلا در مردان 4 برابر بیشتر از زنان است. اگر به هر علتی یک کودک به این بیماری دچار شود، با مشکلات ارتباطی با دیگران مواجه شده و الگوهای رفتاری تکراری و محدود خواهد داشت. بر طبق شواهدی که وجود دارد نشان می‌دهد که اوتیسم در کودکان در حال افزایش است. محققان علت‌های مختلفی را برای این مساله ذکر کرده‌اند ولی هنوز دلیل قطعی آن مشخص نیست.
دلایل و نشانه های اوتیسم در کودکان چیست؟
علائم اوتیسم در کودکان معمولا در سنین کمتر از یک سالگی وجود دارد و می‌توان آن را تشخیص داد. البته شدت و میزان اوتیسم در کودکان مختلف متفاوت است. حتی ممکن است برخی از کودکان رفتارهای اوتیسمی بسیار خفیفی از خود نشان دهند که حتی در سنین بالاتر نیز قابل تشخیص نباشد. با اینکه علت دقیق بروز اوتیسم در کودکان به طور کامل مشخص نشده است ولی دانشمندان عوامل مختلفی را برای آن آورده‌اند که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا خواهیم شد.
- ژنتیک
دانشمندان ژن‌های مختلفی را تاکنون شناسایی کرده‌اند که هر کدام از آن‌ها می‌تواند در بروز اوتیسم نقش داشته باشد. این ژن‌ها ممکن است در تعامل با عوامل محیطی مانند برخی عفونت‌ها و یا مواد شیمیایی، در دوران بارداری کودک را دچار اوتیسم کند.
- عفونت ها و ویروس ها
دیگر علتی که می‌تواند باعث بروز اوتیسم در کودکان شود، عفونت‌ها و ویروس‌ها است. از جمله این عفونت‌ها می‌توان به سرخجه مادرزادی، انسفالیت ناشی از سرخک، اوریون، واریسلا، هرپس سیمپلکس و سیتومگالو ویروس اشاره کرد.
- مصرف برخی از داروها
در صورتی که داروهایی مانند والپروئیک اسید و یا تالیدماید در دوران بارداری مصرف شود، ممکن است باعث بروز اوتیسم در کودک شود.
- تولد زودرس
تعداد کمی از کودکان ممکن است به خاطر تولد زودرس در خطر ابتلا به اوتیسم باشند. علائم اوتیسم در کودکان می‌تواند هم به صورت خفیف و هم به صورت شدید و به شکل ناتوان کننده‌ای ظاهر شود. به همین خاطر علائم آن در افراد مختلف متفاوت است. در ادامه با برخی از نشانه‌های این بیماری آشنا خواهیم شد و اگر آن را در فرزند خود مشاهده کردید بهتر است به سراغ یک متخصص بروید همچنین توجه داشته باشید اگر کودک شما به بیش فعالی مبتلا است باید هر چه زودتر برای درمان آن اقدام کنید در مقاله علائم بیش فعالی در کودکان و راه های درمان آن هر آنچه درباره بیش فعالی باید بدانید را قرار داده ایم. البته دقت داشته باشید وجود هر یک از این علائم به معنای اوتیسم یا بیش فعالی نیست و باید بررسی‌های دقیق پزشکی انجام شود.
علائم اوتیسم در کودکان 1 الی 3 سال
کودکی که مبتلا به اوتیسم است رفتارهای متفاوتی را در جنبه‌های مختلف زندگی دارد.
- اختلال در تعامل اجتماعی با دیگران یا بازی کردن
- بازی تکی را ترجیح می‌دهد.
- بغل شدن و نوازش دیگران را دوست ندارد.
- زمانی که به او لبخند زده می‌شود، لبخند نمی‌زند.
- علاقه زیادی به دوستی با دیگران ندارد.
- همیشه در دنیای خودش است و تنهایی را ترجیح می‌دهد.
- در تماس چشمی دچار مشکل است.
- دوست ندارد افراد دیگر را درگیر کار خود کند.
- در حالت کلی فقط می‌خواهد با خودش باشد و کسی کاری به او نداشته باشد.
- اختلال در ارتباطات
- چیزی که مردم می‌گویند را درک نمی‌کند.
- بیان خواسته‌هایش دشوار است.
- وقتی اسمش را صدا می‌کنند واکنشی نشان نمی‌دهد.
- مهارت‌های زبانی‌اش نسبت به هم سن و سال‌هایش کم است.
- چیزهایی که می‌خواهد را با دست نشان می‌دهد.
- پیروی کردن از دستورالعمل‌ها برایش مشکل است.
- اختلال در انجام فعالیت‌ها، علایق و دیگر رفتارها
- بازی با اسباب بازی‌هایش به صورت روتین بوده و از یک ترتیب خاص استفاده می‌کند. انگار که در انجام کارهای تکراری گیر کرده است.
- در انجام بازی‌هایی که نیاز به تخیل دارد دچار مشکل می‌شود. مثلا نمی‌تواند برای خود یک همکار فرضی تصور کند.
- به صداهای بلند بیش از حد معمول واکنش نشان می‌دهد و یا به برخی از بوها و یا طعم‌ها حساس است.
علائم اوتیسم در کودکان 4 الی 8 ساله
این کودکان علاوه بر علائمی که در بالا گفتیم ممکن است دیگر علائم را نیز داشته باشند.
- اختلال در تعامل اجتماعی
- دوست دارند وقتشان را به تنهایی سپری کنند.
- با دیگر کودکان بازی نمی‌کنند.
- در تشخیص اینکه کسی با او شوخی می‌کند دچار مشکل است.
- با دیگر کودکان نمی‌تواند ارتباط دوستانه برقرار کند.
- اختلالات ارتباطی
- از لحن صدای یکنواخت و غیر عادی استفاده می‌کند.
- تنها در برخی از موضوعات خاص تمایل به صحبت کردن دارد.
- با دستورالعمل‌ها و قوانین مشکل دارد.
- از کلمات غیرمعمول که برای سن او مناسب نیست استفاده می‌کند.
علائم اوتیسم در افراد 9 الی 18 ساله
این افراد ممکن است نتوانند با دیگران به خوبی ارتباط برقرار کنند و در نتیجه قربانی تحقیر شده و دچار افسردگی و یا اضطراب می‌شوند. به همین خاطر شناسایی این افراد و حمایت آن‌ها توسط خانواده بسیار حائز اهمیت است. شناسایی نوجوانانی که دچار اوتیسم هستند کار بسیار ظریفی است و به دقت زیادی نیاز دارد. برخی از این علائم عبارتند از:
- وجود مشکل در دوست یابی
- مشکل در برقراری ارتباط چشمی
- وجود مشکل در درک احساسات دیگران
- انجام رفتارهای تکراری
مشکلات کودکان مبتلا به اوتیسم
کودکان مبتلا به اوتیسم علاوه بر اینکه در ارتباطات و تعاملات اجتماعی دچار مشکل می‌شوند، ممکن است با مشکلات دیگری نیز مواجه شوند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
وجود اختلالات گوارشی: حدود 85 درصد از کودکان اوتیسمی با مسائلی همچون یبوست، اسهال مزمن و بیماری‌های التهاب روده درگیر هستند.
تشنج: در میان حدود 39 درصد از افراد مبتلا به اوتیسم اختلالات تشنجی نیز وجود دارد. تشنج ممکن است از همان دوران کودکی و یا در دوران بزرگسالی به وجود آید.
وجود مشکل در خواب: این افراد در طول شب ممکن است بیداری‌های مکرر داشته باشند و یا در خواب راه بروند.
راه های درمان اوتیسم در کودکان چیست؟
از آنجایی که اوتیسم طیف وسیعی از علائم را شامل می‌شود، با توجه به نیازهای فرد باید درمان‌ها و روش‌های خاصی مورد استفاده قرار بگیرد. در حالت کلی می‌توان شیوه‌های درمانی را در گروه‌های زیر تقسیم‌بندی کرد.
- درمان‌های رژیمی و پزشکی
- درمان‌های ارتباطی و رفتاری
- درمان‌های مکمل مثل موسیقی و یا هنر درمانی
به همین خاطر در درمان کودکان مبتلا به اوتیسم، پزشکان زیادی از جمله روانشناسان، مشاوران، متخصصان گفتار درمانی و متخصصان توان بخشی لازم است با یکدیگر همکاری داشته باشند. اگر به اطلاعات بیشتری درباره انواع لکنت زبان در کودکان و راه‌های درمان آن نیاز دارید خواندن این مقاله را پیشنهاد می‌کنیم. دقت داشته باشید هر بیمار اوتیسم شرایط خاص خود را دارد و به همین خاطر برنامه درمانی مجزایی خواهد داشت. در این میان خانواده نقش بسیار مهمی در درمان این بیماری دارد. از جمله کارهایی که باعث کاهش علائم اوتیسم می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تقویت مهارت‌های اجتماعی
- گفتار درمانی و تمرین‌های کلامی برای تقویت بخشی از مغز که نقش تکلم را بر عهده دارد.
- کار درمانی حسی
- آموزش به والدین
- استفاده از برخی داروها برای کاهش اضطراب شدید و دیگر مشکلات نگران کننده
- هنر درمانی
- موسیقی درمانی
مجموعه نیکوکاران سلامت متشکل از کادری مجذب و آموزش دیده در زمینه‌های مختلف اعم از پرستار سالمند در منزل ، همیار سالمند، پرستار نیمه وقت سالمند در منزل، پرستار بیمار و پرستار و مراقب کودک می‌باشد. به منظور کمک برای آموزش و نگهداری کودک مبتلا به اوتیسم می‌توانید از خدمات مراقب کودک این موسسه استفاده کنید.
در پایان به شما توصیه می‌شود در صورتی هر یک از علائم بالا در کودک خود مشاهده کردید هر چه سریع‌تر به متخصص مراجعه کرده و مساله را با او در میان بگذارید. چرا که در اینصورت شانس موفقیت شما بیشتر خواهد بود. همچنین می‌توانید در این زمینه از خدمات و مشاوره کارشناسان شرکت پرستاری نیکوکاران سلامت نیز بهره‌مند شوید.