رژیم غذایی مناسب برای سالمندان بهترین برنامه غذایی برای سالمندان چیست؟

دوران سالمندی، یکی از دوره‌های طبیعی زندگی هر فردی است که معمولاً با تغییرات فیزیکی، همراه است که روند این تغییرات، برای افراد مختلف یکسان است؛ اما سرعت و میزان آن متفاوت است. یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در دوران سالمندی به آن توجه کنید، برنامه غذایی برای سالمندان و توجه به میزان مصرف مواد‌ غذایی مختلف است. به نظر می‌رسد که رژیم غذایی مناسب برای سالمندان، از بروز مشکلات جسمی، پیشگیری یا جلوگیری می‌کند. با این حال، مسائل بهداشتی و پزشکی نیز، از جمله مسائلی است که برای حفظ سلامتی این عزیزان، مهم است. مناسب‌ترین برنامه غذایی برای سالمندان، مستلزم شناخت همه جانبه نیازهای تغذیه‌ای آن‌ها و زمان کافی، برای آماده‌سازی آن‌ها است. حفظ یک رژیم غذایی متعادل، برای جلوگیری از اثرات سوء تغذیه، مهم است و می‌تواند، به بهبود کیفیت زندگی و بالا بردن سیستم ایمنی بدن سالمند، در برابر شرایط خاص کمک کند. غذاهایی وجود دارد که افراد مسن می‌توانند، با مصرف آن‌ها به حفظ ویتامین‌ها  و مواد معدنی در بدن خود، کمک کنند. این افراد، به دلیل سالخوردگی و فرسودگی اندام‌ها و بدنشان، به بعضی مواد‌ غذایی حساس هستند و مانند سال‌های اولیه زندگی خود، نمی‌توانند نیاز بدنشان را به راحتی تامین کنند. به همین دلیل، باید انواع غذاهای سالم و پخته شده را در برنامه غذایی برای سالمندان بگنجانید تا نیازهای اولیه آنان برای سلامتی را تامین کنند. در ادامه‌ی این مقاله از نیکوکاران سلامت به بررسی بهترین برنامه غذایی برای سالمندان و مواد غذایی مورد نیاز برای سلامتی آنان، خواهیم پرداخت.

اهمیت برنامه غذایی برای سالمندان

با بالا رفتن سن و نزدیک شدن افراد به دوره‌ی سالمندی، اشتها برای میل غذا در آنان کاهش می‌یابد. و در این میان با انتخاب اشتباه تغذیه، جذب مواد مغذی لازم کاهش می‌یابد و در نتیجه، انرژی سالمند نیز تحلیل می‌رود و تو انایی او برای امور شخصی و زندگی سالم کم می‌شود.

با توجه به تغییر نیازهای غذایی، توجه به برنامه غذایی برای سالمندان، بسیار مهم است. رعایت اصول تغذیه‌ای مناسب، برای سالمندان، این امکان را به فرد می‌دهد که سالیان سال با سلامتی، انرژی و آسایش بیشتری زندگی کند و کمتر در معرض بیماری‌های شایعی مانند: فشار خون بالا، چربی خون بالا، دیابت و غیره باشد. برای مطالع نکات مهم استخدام پرستار کودک در منزل روی لینک کلیک کنید . 

خطر بیماری‌های شایع، مانند: فشار خون، چربی خون، بیماری‌های قلبی عروقی، پوکی استخوان، سرطان و عدم تحمل گلوکز، تحت تاثیر عوامل رژیم غذایی هستند. کمبود ریزمغذی‌ها در سالمندان، به دلیل عوامل مختلفی از جمله: کاهش مصرف غذا و عدم تنوع رژیم غذایی، رایج است.

سالمندان همچنین، اغلب سیستم ایمنی ضعیفی دارند که می‌تواند، منجر به افزایش عوارض و مرگ و میر در این گروه شود. سایر تغییرات مهم مرتبط با افزایش سن شامل از دست دادن عملکرد شناختی و زوال بینایی است که همه اینها بر سلامت و عادات غذایی افراد مسن تأثیر می گذارد.

مواد غذایی مورد نیاز سالمندان چیست؟

همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم، سالمندان به دلیل حساسیت بالا و احتمال بروز بیماری‌های مختلف، بیش از سایرین، نیاز به دریافت مواد غذایی مغذی دارند. در ادامه، به برخی از مواد‌ غذایی مورد‌نیاز برای سالمندان، اشاره خواهیم کرد. برای مطالعه پرستار سالمند روی لینک کلیک کنید.

• پروتئین‌ها

با افزایش سن، میزان توده عضلانی و میزان پروتئین در بدن، کاهش می‌یابد؛ اما نیاز به پروتئین در سنین بالا به دلیل بیماری‌ها و عفونت‌ها افزایش می‌یابد. برای افراد مسن، توصیه می‌شود که 40 تا 60 درصد پروتئین دریافتی روزانه باید پروتئین با کیفیت بالا باشد. انواع ماهی، مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ، انواع لوبیا و آجیل، جزو رژیم غذایی مناسب برای سالمندان، به حساب می‌آید.

• لبنیات

این گروه، شامل موادی مانند: شیر، ماست، پنیر، دوغ و بستنی است. غذاهای این گروه، مقدار مشخصی پروتئین، کلسیم، فسفر و برخی مواد مغذی دیگر را تامین می‌کنند. بهتر است 3-2 واحد از این گروه غذایی، در رژیم غذایی سالمندان گنجانده شود.

• مایعات

مصرف مایعات در دوران سالمندی، باعث حفظ میزان آب مورد‌نیاز در بدن و کم شدن احساس تشنگی مکرر است که خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری، عفونت‌های دستگاه تنفسی، زخم و یبوست را کاهش می‌دهد. بنابراین، ضروری است که رژیم غذایی سالمندان، روزانه شامل 6 تا 8 لیوان آب باشد. ممکن است به دلیل تغییراتی که در مرکز تشخیص تشنگی مغز، ایجاد می‌شود، عموماً افراد مسن، از نوشیدن آب اجتناب می‌کنند، اما در حقیقت، به آب زیادی نیاز دارند.

• سبزیجات و میوه‌ها

این گروه، شامل انواع میوه‌ها و سبزیجاتی است که ویتامین‌های A و C، برخی ویتامین‌های گروه B، آهن و مقادیر زیادی از فیبر را تامین می‌کند. برای سالمندان، مصرف حداقل دو واحد میوه و سه واحد سبزی در روز، الزامی است.

• غلات

این گروه شامل نان، بویژه نان‌ها غیر سفید و سبوس‌دار، برنج، ماکارونی، سیب زمینی و سایر غلات است. یک رژیم غذایی مناسب برای سالمندان، باید شامل 6 تا 9 وعده از این گروه در روز، بسته به سطح انرژی و فعالیت بدنی آنان باشد.

نکات مهم در برنامه غذایی برای سالمندان

در ادامه‌، به برخی از نکات مفید در خصوص بهترین و مفدیترین برنامه غذایی برای سالمندان، خواهیم پرداخت.

• بهتر است تعداد وعده‌های غذایی روزانه را افزایش دهید و حجم هر وعده را کاهش دهید.
• برای پیشگیری از پوکی استخوان، سالمندان باید شیر و محصولات کم چرب، ماهی و مغزها مانند بادام، گردو و سبزیجاتی مانند کلم پیچ را در برنامه روزانه خود بگنجانند.
• به سالمندانی که مشکلات جویدن دارند، توصیه می‌شود غذاهای خرد شده، پوره، آب میوه‌های طبیعی و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانند.
• ورزش‌های سبک، مانند: پیاده‌روی و حرکات کششی، برای این گروه، بسیار مفید است.
• مصرف الکل در سالمندان، به دلیل کاهش قابل توجه آب در بدن، توصیه نمی‌شود.
• میزان مصرف غذایی در سالمندان، اهمیت بالایی دارد؛ زیرا افراد مسن، ممکن است بیشتر از آنچه نیاز دارند، غذا بخورند.
• مصرف ویتامین D در دوران سالمندی، یک از مهمترین نیاز‌های افراد است؛ چرا که موجب جذب کلسیم در بدن می‌شود.
• تنش عضلانی و عدم تحرک، باعث ایجاد یبوست در سالمندان می‌شود. علاوه بر اثرات مفید ذکر شده، مصرف میوه و سبزیجات مناسب در برنامه غذایی سالمندان، برای رفع یبوست موثر است.
• حفظ نشاط و سلامت روحی در سالمندان، دارای اهمیت بالایی است و به این منظور، می‌توانید از موادی مانند: گلاب، بهار نارنج، پوست سیب، زعفران، بیدمشک، سیب و غیره استفاده کنید.

راز سلامتی در دوران پیری چیست؟

1. از خوردن غذاهای پر کالری با ارزش تغذیه‌ای پایین، خودداری کنید.
2. سعی کنید مواد‌غذایی را انتخاب کنید که کلسترول و چربی پایینی دارند.
3. برای جلوگیری از کم آبی بدن، مایعات فراوان بنوشید؛ چرا که برخی افراد، با افزایش سن، احساس تشنگی خود را از دست می‌دهند.
4. بصورت روزانه فعالیت بدنی داشته باشید. اگر اشتهای شما از بین رفته است، ورزش، به افزایش اشتهای شما کمک می‌کند.
5. غذاهای مقوی و کم‌کالری بخورید.
6. میوه‌ها و سبزیجات با رنگ روشن را انتخاب کنید.
7. غلات کامل مانند: برنج قهوه‌ای، نان گندم کامل و بلغور جو دو سر مصرف کنید.
8. پنیر، شیر کم چرب یا شیر سویا غنی شده با کلسیم و ویتامین D را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
9. از مصرف سوپ و سالاد، همراه غذای خود، غافل نشوید.

با افزایش سن، بدن دیگر مانند دوران جوانی، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد‌نیاز را ذخیره نمی‌کند و میزان سوخت و ساز در بدن، به حداقل میزان خود می‌رسد. اگر رژیم غذایی مناسب برای سالمندان رعایت شود و فعالیت روزانه، به صورت مستمر ادامه داشته باشد، می‌توانید دوران سالمندی سالم‌تری را تجربه کنید.