آنفولانزا در کودکان

آنفولانزا در کودکان یکی از بیماری‌های شایع فصلی است که بسیاری از خانواده‌ها را نگران می‌کند. این بیماری ویروسی می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند و در برخی موارد به عوارض جدی منجر شود. اگرچه آنفولانزا معمولاً طی چند روز تا یک هفته بهبود می‌یابد، اما در بچه های خردسال، به‌ویژه نوزادان و کودکانی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، می‌تواند خطرناک باشد. شناخت علائم آنفولانزا در کودکان، آگاهی از روش‌های پیشگیری و آشنایی با راهکارهای درمانی، به والدین کمک می‌کند تا از سلامت فرزند خود بهتر مراقبت کنند. در این مقاله، به بررسی کامل این بیماری، علائم انفلولانزا، عوارض احتمالی و راه‌های پیشگیری و درمان می‌پردازیم.

شرکت پرستاری نیکوکاران سلامت به آسایش شما و عزیزانتان فکر می‌کند و با دقت فراوان با مجرب ترین پرستاران در زمینه پرستار سالمند و پرستار کودک خدمات ارائه می‌دهد.

آنفولانزا چیست و در کودکان چگونه است؟

آنفولانزا یک عفونت تنفسی ناشی از ویروس‌های آنفولانزا است که می‌تواند بچه ها را در هر سنی مبتلا کند. این ویروس‌ها به دو گروه اصلی A و B تقسیم می‌شوند که هر دو عامل ایجاد بیماری در بچه ها هستند. آنفولانزا در بچه ها معمولاً با شروع ناگهانی علائمی مانند تب بالا، سرفه خشک، گلودرد، بدن‌درد، خستگی مفرط و درد عضلانی همراه است. برخی کودکان ممکن است لرز، تهوع، استفراغ یا اسهال را نیز تجربه کنند که این علائم بیشتر در کودکان خردسال دیده می‌شود.

شدت بیماری بسته به سن بچه، وضعیت سلامت عمومی و قدرت سیستم ایمنی متفاوت است. در حالی که بسیاری از کودکان ظرف چند روز بهبود می‌یابند، برخی از آنها به دلیل عوارضی مانند عفونت گوش، ذات‌الریه و تشدید بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم نیاز به مراقبت پزشکی پیدا می‌کنند. آگاهی از علائم و راهکارهای درمانی می‌تواند به والدین کمک کند تا در صورت مشاهده نشانه‌های خطر، اقدامات لازم را انجام دهند.

در چنین شرایطی، استفاده از یک پرستار نیمه وقت کودک می‌تواند به والدین کمک کند تا بهتر از فرزند بیمار خود مراقبت کنند. همچنین، در خانواده‌هایی که دارای کودک دوقلو هستند، کمک گرفتن از پرستار کودک دوقلو می‌تواند روند بهبودی و مراقبت را تسهیل کند.

{همچنین میتوانید این مقاله تکمیلی را مطالعه کنید: بهترین دارو برای درمان آنفولانزا}

عوامل اصلی بروز آنفولانزا در کودکان

آنفولانزا در کودکان معمولاً به دلیل تماس با ویروس های آنفولانزا ایجاد می‌شود. این ویروس‌ها عمدتاً از طریق قطرات تنفسی ناشی از عطسه و سرفه افراد آلوده منتقل شده و از راه‌های مختلف وارد بدن بچه می‌شوند. مهم‌ترین عوامل اصلی بروز آنفولانزا در کودکان عبارتند از:

• تماس مستقیم کودک با فرد مبتلا

کودکان در محیط‌هایی مانند مدرسه، مهدکودک و فضاهای عمومی بیشتر در معرض ویروس آنفولانزا قرار دارند. تماس نزدیک با فرد بیمار یا لمس اشیای آلوده به ویروس، احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.

• سیستم ایمنی ضعیف در بعضی از بچه ها

کودکانی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، مانند نوزادان، کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن (مانند آسم و دیابت) یا کودکانی که سوءتغذیه دارند، بیشتر مستعد ابتلا به آنفولانزا و عوارض آن هستند.

• عدم رعایت بهداشت فردی

شستن نامناسب دست‌ها، استفاده نکردن از ماسک در فصل شیوع، لمس صورت و دهان بدون شستن دست‌ها از عواملی هستند که خطر انتقال ویروس را در کودکان افزایش می‌دهند.

• تغییرات فصلی و هوای سرد

آنفولانزا بیشتر در فصول سرد سال شیوع پیدا می‌کند، زیرا در این دوره‌ها کودکان بیشتر در فضاهای بسته و شلوغ مانند خانه، مدرسه و وسایل نقلیه عمومی حضور دارند و احتمال انتقال ویروس افزایش می‌یابد.

• عدم دریافت واکسن آنفولانزا

واکسیناسیون سالانه یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از آنفولانزا در کودکان است. کودکانی که واکسن دریافت نمی‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری و عوارض ناشی از آن هستند.

• قرار گرفتن کودک در محیط های پرجمعیت

محیط‌هایی که تجمع کودکان در آن زیاد است، مانند مدارس، مهدکودک‌ها، پارک‌ها و مراکز بازی، باعث افزایش احتمال انتقال ویروس آنفولانزا از فردی به فرد دیگر می‌شوند.

• وجود بیماری های زمینه ای در کودکان

کودکانی که از بیماری‌های مزمن تنفسی، نقص سیستم ایمنی، بیماری‌های قلبی و دیابت رنج می‌برند، نسبت به سایر کودکان آسیب‌پذیرتر هستند و ممکن است آنفولانزا در آنها شدیدتر ظاهر شود. در این میان، کودکانی که دارای شرایط خاص مانند اوتیسم هستند، ممکن است به مراقبت ویژه‌تری نیاز داشته باشند. در چنین شرایطی، کمک گرفتن از پرستار کودک اوتیسم در منزل می‌تواند به بهبود شرایط کودک و مدیریت بهتر بیماری کمک کند.

• تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین ها

کودکانی که رژیم غذایی متعادلی ندارند و دچار کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین C و D هستند، سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا قرار می‌گیرند.

{همچنین میتوانید این مقاله تکمیلی را مطالعه کنید: بیماری های رایج در کودکان + راه های درمان}

آیا آنتی بیوتیک برای درمان آنفولانزا در کودکان مناسب است؟

آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان آنفولانزا تجویز نمی‌شوند، زیرا آنفولانزا یک بیماری ویروسی است، نه باکتریایی. آنتی‌بیوتیک‌ها تنها برای درمان عفونت‌های باکتریایی مؤثر هستند و در برابر ویروس آنفولانزا هیچ تأثیری ندارند.

چه داروهایی برای درمان آنفولانزا در کودکان استفاده می‌شود؟

برای درمان آنفولانزا در کودکان، پزشکان ممکن است داروهای ضدویروسی را تجویز کنند، نه آنتی‌بیوتیک. برخی از داروهای ضدویروسی که برای کاهش شدت و طول مدت آنفولانزا مؤثر هستند عبارتند از:

1. اوسلتامیویر (Oseltamivir) – تامیفلو (Tamiflu)
   • یکی از رایج‌ترین داروهای ضدویروسی برای کودکان
   • در صورت مصرف در ۴۸ ساعت اول پس از بروز علائم، می‌تواند شدت و مدت بیماری را کاهش دهد
2. زامیویرد (Zanamivir) – رلنزا (Relenza)
   • برای کودکان بالای ۷ سال توصیه می‌شود
   • به شکل استنشاقی استفاده می‌شود
3. پرامیویرد (Peramivir) – راپیو (Rapivab)
   • به صورت تزریقی استفاده می‌شود
   • معمولاً در موارد شدید و بستری‌شده تجویز می‌شود

چه زمانی آنتی بیوتیک برای کودک تجویز می‌شود؟

در صورتی که عوارض باکتریایی ناشی از آنفولانزا مانند موارد زیر ایجاد شود، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند:

• عفونت گوش میانی (اوتیت میانی)
• سینوزیت باکتریایی
• ذات‌الریه باکتریایی (در موارد شدید)

در چنین شرایطی، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین (Amoxicillin)، سفالوسپورین‌ها (Cephalosporins) یا آزیترومایسین (Azithromycin) را تجویز کند.

نکته مهم:

هرگز خودسرانه به کودک آنتی‌بیوتیک ندهید. استفاده غیرضروری از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود و اثرات نامطلوبی بر سلامت کودک داشته باشد. در صورت مشاهده علائم شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را دریافت کند.

تفاوت و شباهت آنفولانزا در کودکان با سرماخوردگی و کرونا در کودکان

• تفاوت‌ها
  • سرماخوردگی: علائم خفیف‌تری نسبت به آنفولانزا دارد و معمولاً بدون تب بالا و درد عضلانی شدید است.
  • کرونا: علاوه بر علائم مشابه آنفولانزا، می‌تواند مشکلاتی مانند از دست دادن حس بویایی و چشایی، و در موارد شدید، مشکلات تنفسی حاد ایجاد کند.
• شباهت‌ها
  همه این بیماری‌ها از طریق ویروس‌ها منتقل می‌شوند و علائمی همچون تب، سرفه و گلودرد مشترک دارند. شناسایی دقیق بیماری نیاز به تشخیص پزشک و گاهی تست‌های آزمایشگاهی دارد.

علائم آنفولانزا در کودکان

علائم انفولانزا در کودکان ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. این علائم به دلیل فعالیت ویروس در بدن و واکنش سیستم ایمنی کودک ایجاد می‌شوند که و شامل موارد زیر هستند:

• تب بالا
  • یکی از بارزترین علائم انفولانزا، تب ناگهانی و شدید است.
  • دمای بدن معمولاً بالای 38 درجه سانتی‌گراد است و ممکن است تا 40 درجه نیز برسد.
  • تب ممکن است همراه با لرز باشد.
• سرفه خشک
  • سرفه معمولاً در مراحل اولیه خشک است.
  • می‌تواند باعث تحریک گلو و درد شود.
  • در برخی موارد، سرفه ممکن است تا هفته‌ها ادامه داشته باشد.
• درد عضلانی و بدن‌درد
  • یکی از علائم مشخص آنفولانزا در کودکان، درد در عضلات و مفاصل است.
  • این درد معمولاً در پاها، کمر و شانه‌ها بیشتر احساس می‌شود.
  • کودکان ممکن است احساس خستگی شدید و ضعف داشته باشند.
• گلودرد
  • گلودرد ناشی از التهاب مجاری تنفسی از دیگر علائم شایع آنفولانزا است.
  • ممکن است همراه با دشواری در بلع باشد.
• سردرد شدید
  • سردرد در کودکان مبتلا به آنفولانزا معمولاً شدید است.
  • این علامت ممکن است با حساسیت به نور یا صدا همراه باشد.
• بی‌اشتهایی و حالت تهوع
  • بسیاری از کودکان هنگام ابتلا به آنفولانزا دچار بی‌اشتهایی می‌شوند.
  • حالت تهوع و استفراغ نیز ممکن است به‌خصوص در کودکان خردسال دیده شود.
  • در برخی موارد، اسهال نیز به علائم اضافه می‌شود.
• خستگی شدید و خواب‌آلودگی
  • کودکان مبتلا به آنفولانزا اغلب احساس خستگی شدید دارند.
  • ممکن است بیش از حد معمول بخوابند یا کم‌تحرک شوند.
• علائم گوارشی (در برخی کودکان)
  • حالت تهوع، استفراغ و اسهال ممکن است به‌ویژه در کودکان خردسال دیده شود.
  • این علائم معمولاً کمتر از علائم تنفسی شایع هستند، اما در برخی موارد بروز می‌کنند.
• آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
  • اگرچه این علامت بیشتر با سرماخوردگی مرتبط است، در برخی موارد آنفولانزا نیز ممکن است باعث آبریزش بینی شود.
  • گرفتگی بینی می‌تواند نفس کشیدن را برای کودکان دشوار کند.
• عوارض ثانویه

در صورت عدم درمان مناسب یا ضعف سیستم ایمنی، آنفولانزا ممکن است به عوارض جدی‌تری منجر شود، از جمله:

• • عفونت گوش: همراه با درد و قرمزی گوش.
  • ذات‌الریه: مشکلات تنفسی شدید که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.
  • سینوزیت: التهاب و عفونت سینوس‌ها.

{همچنین میتوانید این مقاله تکمیلی را مطالعه کنید: نکات آموزشی و مهم در تربیت کودک که باید بدانید!}

آنفولانزا در کودکان چقدر طول می‌کشد؟

دوره بیماری آنفولانزا معمولاً بین 5 تا 7 روز طول می‌کشد. در این مدت، علائم شدیدتری مانند تب و خستگی مشاهده می‌شود. با این حال، برخی از علائم مانند سرفه و ضعف ممکن است تا دو هفته یا بیشتر ادامه داشته باشند. در صورت بروز عوارض مانند عفونت گوش یا ذات‌الریه، مدت زمان بهبودی افزایش می‌یابد.

دوره کمون بیماری آنفولانزا در کودکان چقدر است؟

آنفولانزا چند روز واگیر دارد: دوره کمون (نهفتگی) آنفولانزا در کودکان معمولاً بین ۱ تا ۴ روز است، اما به‌طور میانگین ۲ روز طول می‌کشد. این یعنی پس از ورود ویروس آنفولانزا به بدن کودک، ۲ تا ۴ روز زمان نیاز است تا علائم بیماری ظاهر شوند.

در این دوره، کودک ممکن است ناقل ویروس باشد و بدون داشتن علائم واضح، آن را به دیگران منتقل کند. بنابراین، رعایت نکات بهداشتی مانند شستن مرتب دست‌ها، پرهیز از تماس مستقیم با افراد بیمار و تقویت سیستم ایمنی کودک می‌تواند در جلوگیری از گسترش ویروس مؤثر باشد.

چه زمانی کودک بیشترین قابلیت انتقال ویروس را دارد؟

• ۱ روز قبل از شروع علائم: کودک می‌تواند ویروس را به دیگران منتقل کند.
• ۵ تا ۷ روز پس از شروع علائم: در این مدت، ویروس فعال است و بیشترین خطر انتقال وجود دارد.
• در کودکان با سیستم ایمنی ضعیف، مدت زمان انتقال بیماری ممکن است طولانی‌تر باشد.

نکته مهم: اگر کودک شما علائمی مانند تب، سرفه، گلودرد و بدن‌درد دارد، بهتر است از حضور در مدرسه و مکان‌های عمومی خودداری کند تا از شیوع بیماری جلوگیری شود.

آیا آنفولانزا در کودکان مسری است؟

بله، آنفولانزا در کودکان بسیار مسری است و از طریق قطرات آلوده در هوا یا تماس مستقیم با سطوح آلوده منتقل می‌شود. کودکان مبتلا به آنفولانزا می‌توانند ویروس را تا 7 روز پس از شروع علائم به دیگران منتقل کنند.

چگونگی سرایت آنفولانزا در کودکان

ویروس آنفولانزا عمدتاً از طریق:

• قطرات تنفسی: که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت ایجاد می‌شوند.
• تماس با سطوح آلوده: دست زدن به اشیایی مانند اسباب‌بازی‌ها یا دستگیره‌ها که ویروس بر روی آنها وجود دارد.
• تماس مستقیم: با فرد بیمار، مانند بوسیدن یا در آغوش گرفتن.

برای کاهش احتمال سرایت، رعایت بهداشت دست‌ها و استفاده از ماسک در محیط‌های شلوغ ضروری است.

چه کودکانی بیشتر در خطر ابتلا به آنفولانزا هستند؟

برخی کودکان به دلیل شرایط خاص بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا یا عوارض شدید آن هستند، از جمله:

• کودکان زیر 5 سال، به‌ویژه زیر 2 سال.
• کودکانی با بیماری‌های مزمن مانند آسم، دیابت یا بیماری‌های قلبی.
• کودکانی با سیستم ایمنی ضعیف.
• کودکانی که در مراکز نگهداری جمعی مانند مهدکودک‌ها حضور دارند.

سریع ترین راه درمان آنفولانزا در کودکان

سریعترین راه درمان آنفولانزا در بچه ها، به تشخیص به‌موقع و استفاده از روش‌های مناسب بستگی دارد. هدف از درمان، کاهش شدت علائم، کوتاه کردن دوره بیماری، و جلوگیری از عوارض است. در ادامه بهترین و سریع‌ترین راهکارها برای درمان آنفولانزا در کودکان ارائه شده است:

• مصرف داروهای ضدویروسی در اسرع وقت

داروهای ضدویروسی مانند Oseltamivir (تامی‌فلو) یا Zanamivir (رلنزا) اگر ظرف 48 ساعت اول پس از شروع علائم استفاده شوند، می‌توانند:

• • مدت زمان بیماری را کاهش دهند.
  • شدت علائم آنفولانزا را کم کنند.
  • از عوارض جدی مانند عفونت‌های ریوی پیشگیری کنند.

این داروها فقط باید با نسخه پزشک مصرف شوند و برای کودکانی که در معرض خطر بیشتری هستند، بسیار موثرتر عمل می‌کنند.

• کاهش سریع تب و تسکین علائم

برای کاهش سریع تب در کودکان از روش‌های زیر بهره ببرید:

• • داروهای تب‌بر و مسکن مناسب برای کودکان
    • استامینوفن: برای کاهش تب و درد.
    • ایبوپروفن: برای کودکان بالای 6 ماه.

توجه: از مصرف آسپیرین به دلیل خطر سندروم ری نادر ولی خطرناک اجتناب کنید.

• • کمپرس آب ولرم: برای کاهش تب به‌ویژه در کودکان خردسال.
• استراحت و مایعات فراوان

استراحت به بدن کودک کمک می‌کند تا انرژی خود را صرف مبارزه با ویروس کند.

• • مصرف مایعات: برای جلوگیری از کم‌آبی ناشی از تب و تعریق، کودک را تشویق به نوشیدن مایعات کنید:
    • آب
    • سوپ مرغ (با خاصیت ضدالتهابی و تقویت‌کننده)
    • آبمیوه‌های طبیعی مانند آب پرتقال (حاوی ویتامین C)
• استفاده از بخور و رطوبت‌دهنده هوا
  • بخور گرم: کمک به باز شدن راه‌های تنفسی و کاهش گرفتگی بینی.
  • رطوبت‌دهنده هوا: در صورت خشک بودن محیط، رطوبت کافی به کاهش علائم گلودرد و خشکی بینی کمک می‌کند.
  • اضافه کردن چند قطره اسانس اکالیپتوس به آب بخور می‌تواند موثر باشد.
• تغذیه مناسب برای تقویت بدن
  • سوپ مرغ: یکی از بهترین غذاها برای کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی.
  • میوه‌ها و سبزیجات تازه: مانند کیوی، پرتقال و توت‌فرنگی که غنی از ویتامین C هستند.
  • غذاهای سبک و هضم‌شدنی برای جلوگیری از ضعف و افزایش انرژی.
• تسکین گلودرد و کاهش سرفه
  • عسل طبیعی: برای کاهش سرفه و آرام کردن گلودرد (برای کودکان بالای 1 سال).
  • نوشیدنی گرم: مانند چای گیاهی ملایم با لیمو و عسل.
  • غرغره آب نمک: برای کودکان بالای 6 سال که می‌تواند گلودرد را تسکین دهد.
• اقدامات بهداشتی برای جلوگیری از بدتر شدن بیماری
  • شستن دست‌ها: کودک را تشویق کنید که دست‌های خود را مرتب بشوید.
  • استفاده از ماسک: در صورت حضور در محیط‌های شلوغ یا تماس با دیگران.
  • ضدعفونی سطوح: مانند اسباب‌بازی‌ها و دستگیره‌ها.
• مراجعه به پزشک در موارد شدید یا غیرعادی
  • اگر کودک شما علائم زیر را تجربه کرد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
  • مشکلات تنفسی،مانند تنگی نفس یا نفس کشیدن سریع.
  • تب بالای 39 درجه که با دارو کاهش نمی‌یابد.
  • بی‌حالی یا خواب‌آلودگی غیرمعمول.
  • علائم کم‌آبی، مانند خشکی دهان، گریه بدون اشک یا کاهش ادرار.

{همچنین میتوانید این مقاله تکمیلی را مطالعه کنید: اوتیسم چیست و چه علائمی دارد؟}

پیشگیری از آنفولانزا در کودکان

پیشگیری از آنفولانزا در کودکان با رعایت نکات زیر ممکن است:

• واکسیناسیون سالانه: موثرترین روش برای پیشگیری تزریق واکسن به مرتب و سالانه است.
• شستن دست‌ها: با صابون و آب گرم به مدت 20 ثانیه در پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا در کودکان بسیار موثر است.
• اجتناب از تماس با افراد بیمار: به‌ویژه در محیط‌های شلوغ که تعداد زیادی از افراد حضور دارند باید تماس به حداقل برسد.
• تهویه مناسب: اتاق کودک را با دستگاه های تهویه مرتباً بهینه کنید و همچنین از دماسنج به طور مداوم دمای اتاق کودکان را چک کنید.
• تقویت سیستم ایمنی: با تغذیه مناسب و مصرف ویتامین‌های ضروری می توان تا حد زیادی بدن کودک را از ابتلا به آنفلولانزا مقاوم کرد که حتی در صورت ابتلا کودک به آنفلوانزا دوره نقاهت کوتاه تری داشته باشد.

واکسن آنفولانزا در کودکان

واکسن آنفولانزا یکی از اصلی‌ترین راهکارهای پیشگیری است. این واکسن باید هر سال به‌روز شود، زیرا ویروس‌های آنفولانزا دائماً تغییر می‌کنند.

• مزایای واکسن آنفولانزا
  • کاهش خطر ابتلا به آنفولانزا و عوارض ناشی از آن.
  • کاهش شدت بیماری در صورت ابتلا.
  • جلوگیری از شیوع ویروس در خانواده و مدرسه.
• چه زمانی به کودک واکسن بزنیم؟
  واکسن آنفولانزا باید قبل از شروع فصل شیوع، یعنی در اوایل پاییز، تزریق شود.

نتیجه گیری

آنفولانزا در کودکان می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما با آگاهی و رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توان خطرات آن را به حداقل رساند. واکسیناسیون، رعایت بهداشت و مدیریت درست علائم نقش کلیدی در سلامت کودکان ایفا می‌کند. اگر کودک شما علائم شدیدی دارد یا بیماری طولانی شده است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.